"Samen in actie voor nieuwe natuur"

   Binnen één jaar wil Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK) minstens 25.000 m2 grond aankopen: "Op plekken die geschikt zijn voor nieuwe natuur willen we elke kans benutten om deze te gaan ontwikkelen tot natuurgebied."

GLK vraagt haar bijna 49.000 donateurs daarom om financiële steun voor het Gelders Natuurfonds om snel te kunnen handelen als er strategisch gelegen grondkavels te koop zijn.

Noodzaak
De recente droge zomers maakten zichtbaar wat al langer gaande was: de omvang en kwaliteit van de natuur gaat achteruit. Verantwoordelijk daarvoor zijn klimaatverandering, intensief landgebruik, verdroging, verzuring, stikstof, versnippering en krimp van natuurlijk leefgebied van wilde planten en dieren. Op veel plekken worden kwetsbare planten- en dierensoorten met uitsterven bedreigd.

Soorten verdwijnen
De achteruitgang gaat geleidelijk maar voor kenners die regelmatig in het veld te vinden zijn, staat het verlies van biodiversiteit buiten kijf. Onlangs bezocht GLK-ecoloog André de Bonte nog een aantal terreinen in de oostelijke Achterhoek. In de bloemrijke graslanden en heiden zijn daar veel soorten verloren gegaan. De Bonte: “Ik schrok er van. Planten zoals blauwe knoop, klokjesgentiaan en orchideeën waren er niet meer en de grond was veel te droog. Ongetwijfeld een effect van de drie droge jaren op een rij.” De waterhuishouding in dit soort natuurgebieden van ‘postzegelformaat’ in een landbouwomgeving blijkt erg kwetsbaar. De ecoloog ziet elders ook wel terreinen waar het goed gaat, maar het is duidelijk dat er snel iets moet gebeuren.

Snel handelen met het Gelders Natuurfonds
Om de negatieve trend te keren, komt GLK nu in actie. Met het Gelders Natuurfonds wordt er de komende jaren grond aangekocht en vervolgens ingericht en beheerd als nieuwe natuur. Dit moet leiden tot behoud en liefst uitbreiding van de biodiversiteit. “Het gaat niet per se om heel grote uitbreidingen maar meer om strategische aankopen”, zegt De Bonte. “Denk bijvoorbeeld aan landbouwgronden die pal naast onze natuurgebieden liggen en daarop een negatieve invloed hebben. Of aan akkerlanden waar al veel ecologische potentie aanwezig is, waardoor je daar vrij eenvoudig nieuwe natuur kunt ontwikkelen. Zodra we het met de eigenaar van een kansrijk gebied eens worden, willen we snel kunnen handelen. Dit willen we financieren via het Gelders Natuurfonds en daarvoor doen we nu ook een beroep op onze trouwe achterban.”

Voorbeelden voor de toekomst
De Bonte is erg enthousiast over de plannen, ook omdat hij uit ervaring weet hoe prachtig de natuur zich kan ontwikkelen nadat een gebied anders is ingericht. Neem Korte Broek, een klein beekdalreservaat bij Vaassen. “Dit van oorsprong drassige gebied is halverwege de vorige eeuw drooggelegd en als agrarische grond in gebruik genomen. We hebben hier eerst een laag bemeste bodem verwijderd. Het uiteindelijke resultaat nu is een explosie van hoogwaardige natuur, met veel mossen, veenmossen en hogere planten. De meest opvallende soorten hier zijn beekstaartjesmos, rietorchis, moeraskartelblad, beekoeverlibel en heikikker."

   Ook het Wisselse Veen bij Epe is een voorbeeld van een natuurontwikkelingsgebied. Deze inmiddels botanische schatkamer vormt ecologisch gezien een geheel met de Tongerense heide, met een veelheid aan leefmilieus voor plant en dier zoals de kleine valeriaan, ronde zonnedauw en zilveren maan.

Meer informatie over de giftenactie: www.glk.nl/natuurgelderland

Foto's: Ronald Oost ROost